Văn hóa Việt Nam ngay từ khởi nguồn đã có tính chất đa nguyên. Bởi lẽ, Việt Nam nằm ở “ngã tư của các nền văn minh và các dân tộc”. Giao lưu là một mảng đậm, một nhịp mạnh trong bức tranh luận cảnh của văn hóa Việt Nam. Từ giao lưu các lớp phủ văn hóa hình thành các thời đại văn hóa ra đời và cuối cùng mẫu người văn hóa xuất hiện như là sự kết tinh của thời đại văn hóa.
Cuốn sách chủ yếu nói về người Việt nhưng vẫn mang tên Văn hóa Việt Nam… bởi lẽ trong cộng đồng dân tộc Việt Nam thì người Việt là tộc người chủ thể có nhiều ảnh hưởng đến các thành phần dân tộc khác nên có tính đại diện. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là trong quá trình hình thành người Việt hiện đại, người Việt cổ đã gặp gỡ, tiếp xúc và tiếp thu rất nhiều văn hóa của các dân tộc người khác sinh sống trên mảnh đất này. Bởi vậy, văn hóa Việt Nam từ lâu đã bao hàm những yếu tố văn hóa Việt Nam...
Cuốn sách “Văn hóa Việt Nam, nhìn từ mẫu người văn hóa”, gồm 7 chương: ngoài chương đầu trình bày cơ sở lý thuyết về mẫu người văn hóa và chương cuối như một lời kết để ngỏ thì 5 chương còn lại trình bày 5 mẫu người văn hóa: con người làng xã, con người vô ngã, con người quân tử, con người tài tử và con người cá nhân.